Het belang van het beroepsbeeld volgens de lerarenorganisaties
Beroepsbeeld Leraar is al een tijdje actief en inmiddels hebben honderden leraren en docenten uit het po, vo, so en mbo hun verhaal gedeeld. Maar we zijn er nog niet. Om werkelijk tot de kern van het leraarschap te komen, hebben we ook jouw verhaal nodig! ‘We’ zijn de lerarenorganisaties AOb, CNV Onderwijs, FvOv, BVMBO en Platform VVVO. In dit artikel delen we waarom wij het Beroepsbeeld Leraar belangrijk vinden en welk effect we hiermee willen bereiken.
De kern is het werk in de klas
Marieke Jansma, senior beleidsmedewerker bij de Algemene Onderwijsbond (AOb):
“Het is mooi dat voor het eerst vanuit leraren zelf wordt beschreven wat het hart van het beroep is. Er is te weinig waardering voor het werk in de klas en het belang van het contact tussen leraar en leerling/student. Dat is belangrijk voor de resultaten en het welzijn van de leerlingen en studenten, en voor de voldoening van de leraar. In de bestaande beroepsbeelden, meestal opgetekend door anderen dan de leraar zelf, ligt de nadruk op andere rollen en carrières buiten de klas (zoals die van rekenspecialist of bouwcoördinator).”
“Eerlijk vertellen waar het leraarschap over gaat, zodat potentiële leraren beter kunnen bepalen of het beroep iets voor hen is. Ik hoop dat de leraar zich weer meer eigenaar gaat voelen van diens beroep en met het beroepsbeeld in de hand zich kan weren tegen allerlei ideeën over het leraarschap van mensen die geen leraar zijn.”
Een gelijkwaardig gesprek met leraren/docenten
Andrea Lutz, beleidsmedewerker onderwijszaken bij de Federatie van Onderwijsvakorganisaties (FvOv):
“Het bepalen van het beroepsbeeld van de leraar is belangrijk omdat er nog steeds met weinig aanzien naar het beroep gekeken wordt.”
“En dat terwijl een leraar een heel bijzonder iemand is; deze persoon is pedagoog, weet op allerlei manieren kennis over te brengen en is vakinhoudelijk expert. Een helder en eerlijk beeld van de leraar draagt bij aan meer inzicht bij alle belanghebbenden over wat het beroep inhoudt. Het zorgt ervoor dat het beroep het aanzien krijgt dat het verdient. Het geeft lerarenopleiders handvatten om studenten aan te trekken en draagt bij aan werving van zij-instromers. Het is een uitdagend beroep waarbij de impact op ‘zij die het onderwijs genieten’ van onschatbare waarde is.”
Zicht op de essentie van je vak, raakt de essentie van het onderwijs
Sylvia Wels, beleidsadviseur onderwijs bij CNV Connectief:
“Praten over het beroepsbeeld gaat over reflecteren op je eigen beroep als leraar/docent. Je eigen normen en waarden en verwachtingen begrijpen en communiceren. Dit kan helpen om een positieve leeromgeving te creëren en je omgeving te inspireren.”
“Zicht op de essentie van je vak, raakt ook de essentie van het onderwijs. Wat is daarin de kern en waar wil je dus mee bezig zijn? Duidelijk krijgen welke de belangrijkste onderwerpen en vaardigheden zijn die je als leraar wilt overbrengen op de leerlingen. Het beroepsbeeld moet rekening houden met behoeften van de leerlingen en de samenleving als geheel. Ook belangrijk: wat is het beroep niet? Waar ligt de grens als het gaat om de maatschappelijke opgave van het onderwijs?”
“Interessant vind ik het onderzoekende aspect van dit traject in de praktijk. Door te luisteren naar elkaars verhalen een gedeeld beeld vormen van het beroep, de beroepsinhoud en de carrièreperspectieven. Van daaruit je eigen talenten ontwikkeling en groei plannen en jezelf uitdagen om te blijven leren en groeien. Door de touwtjes zelf in handen te nemen het onderwijs nieuw leven inblazen en het beroep aantrekkelijk maken en houden.”
Herwaardering van het ambacht
Rogier Spanjers, bestuurder Platform Vakverenigingen Voortgezet Onderwijs (Platform VVVO):
“Het Beroepsbeeld Leraar is belangrijk, omdat het door docenten wordt geschreven. We kunnen zelf laten zien wat het betekent om voor de klas te staan. Onze opvattingen over didactiek, pedagogiek, normen en waarden vormen het uitgangspunt om met elkaar het gesprek te voeren over hoe we leerlingen willen laten leren. Dit is belangrijk, want er komt de komende jaren veel op het klaslokaal en de leraar/docent af. Van sterke aandacht voor basisvaardigheden tot en met nieuwe kerndoelen en examenprogramma’s. De komende tien jaar verandert er veel over wat we onderwijzen. Het is belangrijk om te laten zien dat achter deze inhoud, opvattingen en mensen schuilgaan. Het Beroepsbeeld Leraar kan laten zien hoe mooi het is om iedere dag voor de klas te staan. Ik hoop dat er, mede dankzij het Beroepsbeeld Leraar, een authentiek verhaal komt over het werk voor de klas.”
“De afgelopen jaren is er namelijk veel aandacht uitgegaan naar afnemende leerprestaties van leerlingen en alle inhoudelijke interventies om dat tij te doen keren. Dankzij het Beroepsbeeld Leraar wordt voor de buitenwereld zichtbaar dat doceren en het verbeteren van prestaties niet simpelweg aan knoppen draaien is. Je zet ‘een nieuwe standaard’ neer voor het beroep waartoe docenten zich moeten verhouden. Hopelijk stimuleert het Beroepsbeeld Leraar anderen om ook een carrière in het onderwijs te overwegen.”
Belangrijk om de diversiteit in het vak te laten zien
Renate Robert, ambassadeur Beroepsvereniging Middelbaar Beroepsonderwijs (BVMBO):
“Het beroepsbeeld is belangrijk om zo de diversiteit in het vak te laten zien.”
“Ik hoop dat er dankzij het beroepsbeeld in de publieke opinie een ander geluid gaat klinken, dat de ambtenaren van het ministerie beter luisteren en feeling hebben met de werkvloer. Dat de docenten zichzelf in het beroepsbeeld herkennen en erkenning voelen.”
Laat het beroep door jouw ogen zien
Laat zien wat jouw werk als leraar precies inhoudt, welke kennis en vaardigheden het vereist, welke waarde het heeft en wat er nodig is om dit beroep in al zijn rijkdom te kunnen blijven uitoefenen en ontwikkelen.